Αγγλικός όρος

dermatitis seborrheica

Ορισμός

Oξεία ή υποξεία φλεγμονώδης δερματοπάθεια αγνώστου αιτίας, που ξεκινά από το κρανίο και χαρακτηρίζεται από στρογγυλές, ακανόνιστες ή γυροειδείς βλάβες, καλυμμένες από κίτρινα ή λιπαρά καφέ-γκρίζα λέπια.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Στο κρανίο, ενδέχεται να είναι ξηρή με άφθονα γκριζωπά και κιτρινωπά λέπια ή εξιδρωμένη και εφελκιδοποιημένη, δημιουργώντας έκζεμα της κεφαλής που μπορεί να εξαπλωθεί στο μέτωπο και τις μετα-ωτιαίες περιοχές. Το μέτωπο παρουσιάζει λεπιδώδεις και διηθημένες βλάβες με σκούρες κόκκινες βάσεις, κάποιο κνησμό και τοπική απώλεια τριχών. Τα φρύδια και οι βλεφαρίδες παρουσιάζουν ξηρά, και υπόλευκα λέπια μαζί με κνησμό. Στις ρινοχειλικές πτυχώσεις ή του κόκκινου ορίου των χειλών, υπάρχει φλεγμονή με κνησμό. Στην περιοχή του στέρνου, οι βλάβες είναι λιπαρές στην αφή. Επίσης, στις ενδοωμοπλατιαίες, μασχαλιαίες και μηρογεννητικές περιοχές υπάρχει το ενδεχόμενο εμφάνισης εκθύσεων.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ: Επειδή δεν υπάρχει καμία γνωστή θεραπεία για τη συγκεκριμένη πάθηση, η αγωγή έχει ως σκοπό τον έλεγχο της διαταραχής και να αφήσει το δέρμα να επιδιορθωθεί από μόνο του. Όταν η πάθηση περιορίζεται στο κρανίο, ενδείκνυται η συχνή χρήση σαμπουάν και η χρήση ήπιων κερατολυτικών παραγόντων. Τα σαμπουάν με σελήνιο έχουν αποδειχθεί χρήσιμα. Η γενικευμένη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα χρήζει προσεκτικής φροντίδας μεταξύ των οποίων η σχολαστική υγιεινή του δέρματος, η διατήρηση του δέρματος όσο γίνεται πιο στεγνό και η χρήση σκονών. Μπορεί να απαιτηθούν παρασκευάσματα κορτιζόνης τοπικής και περιφερικής χρήσης.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝOΥΣ: O νοσηλευτής ή ο επαγγελματίας υγείας πρωτοβάθμιαιας περίθαλψης εξηγεί στον ασθενή ότι η πάθηση παρουσιάζει υφέσεις και εξάρσεις· επίσης, η διαταραχή στην ισορροπία των ορμονών, η θρεπτική κατάσταση η φλεγμονή και το συναισθηματικό στρες, επηρεάζουν την πορεία της.

Για τον κατευνασμό τυχόν δευτεροπαθούς φλεγμονής, ο ασθενής εκπαιδεύεται στην τοπική εφαρμογή της συνταγογραφημένης κρέμας των κορτικοστεροειδών στο σώμα και στο πρόσωπο. Αυτός ή αυτή προειδοποιείται να χρησιμοποιεί με προσοχή το συγκεκριμένο φαρμακευτικό σκεύασμα γύρω από τα βλέφαρα, επειδή μπορεί να προκαλέσει γλαύκωμα στους ασθενείς που κινδυνεύουν. Για την αποφυγή δευτεροπαθούς λοίμωξης από τον μύκητα Candida στις ρυτίδες ή στις πτυχές του δέρματος, συνιστάται στον ασθενή να καθαρίζει προσεκτικά τις συγκεκριμένες περιοχές, να τις στεγνώνει απαλά αλλά καλά και να εξασφαλίζει τον καλό αερισμό του δέρματος. Αυτός ή αυτή εκπαιδεύεται να αντιμετωπίζει τις σμηγματορροϊκές παθήσεις του κρανίου (πιτυρίδα) με σωστό και συχνό λούσιμο με σαμπουάν, εναλλάσσοντας δύο ή τρεις διαφορετικούς τύπους σαμπουάν ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία ανθεκτικότητας σε ένα συγκεκριμένο προϊόν. Αυτός ή αυτή πρέπει επίσης να αφαιρούν τα εξωτερικά ερεθίσματα και να αποφεύγουν την υπερβολική θερμότητα και εφίδρωση. Αποθαρρύνεται το τρίψιμο και το ξύσιμο του δέρματος, αφού παρατείνουν τις εξάρσεις και αυξάνουν τον κίνδυνο δευτεροπαθούς λοίμωξης και εκδορών, και ιδιαίτερα τη στιγμή που υπάρχουν λεπιδώδεις και κνησμώδεις βλάβες σε περιοχές του δέρματος με υψηλό αριθμό βακτηρίων. Για να μειωθεί ο αποικισμός των βακτηρίων, μπορούν να συνταγογραφηθούν μικρές δόσεις αντιβιοτικών (πχ, τετρακυκλίνη) από το στόμα (όπως στην κοινή ακμή) για μια παρατεταμένη περίοδο. Στον ασθενή συνιστάται να λαμβάνει τετρακυκλίνη τουλάχιστον 1 ώρα πριν ή 2 ώρες μετά τα γεύματα, αφού η απορρόφηση του φαρμάκου με την τροφή είναι ανεπαρκής. Επίσης ο ασθενής ενημερώνεται σχετικά τις ανεπιθύμητες ενέργειες του φαρμάκου (φωτοευαισθησία, γενετικές ανωμαλίες, ναυτία, έμετος και κολπίτιδα από Candida) και την διαχείρισή τους. O ασθενής ενθαρρύνεται να τηρεί το θεραπευτικό σχήμα, να αντιμετωπίζει την αυξημένη απογοήτευση και να χειρίζεται τα προβλήματα από την εικόνα του σώματος του.

Συνώνυμο

pityriasis capitis, seborrhea corporis, seborrhea sicca