Κεφαλαλγία

Αγγλικός όρος

headache

Ορισμός

Πόνος που γίνεται αισθητός στο μέτωπο, στους οφθαλμούς, στη γνάθο, στις κροταφικές χώρες, στο τριχωτό της κεφαλής, στο κρανίο, στο ινίο ή στον αυχένα. Η κεφαλαλγία είναι εξαιρετικά συχνή· προσβάλλει σχεδόν κάθε άτομο κάποια στιγμή στη ζωή του. Από κλινικής άποψης, η καλοήθης κεφαλαλγία πρέπει να διακριθεί από την κεφαλαλγία που μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή. Οι τύποι της καλοήθους κεφαλαλγίας περιλαμβάνουν την κεφαλαλγία τάσης, την ημικρανία, την αθροιστική κεφαλαλγία, την κολπική κεφαλαλγία και την κεφαλαλγία που επάγεται από το περιβάλλον (π.χ., κεφαλαλγία από παγωτό ή κεφαλαλγία από τη διακοπή της καφεΐνης). Η απειλητική για τη ζωή κεφαλαλγία μπορεί να οφείλεται σε ρήξη ενός ενδοκράνιου ανευρύσματος, υπαραχνοειδή αιμορραγία, αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, όγκους ή αποστήματα εγκεφάλου.

Τυπικά, οι καλοήθεις κεφαλαλγίες είναι υποτροπιάζουσες ή χρόνιες και ο ασθενής είναι εξοικειωμένος με αυτές. Στην κεφαλαλγία τάσης, για παράδειγμα, ο πάσχων αναπτύσσει ένα αίσθημα πίεσης που μοιάζει με επίδεσμο γύρω από το κεφάλι στο τέλος μιας δύσκολης ή στρεσσογόνας ημέρας. Η έναρξη της κεφαλαλγίας είναι σταδιακή και προοδευτικά επιδεινώνεται, αλλά συνήθως δεν είναι έντονη ή σοβαρή.

Ο πάσχων από κεφαλαλγίες τύπου ημικρανίας τυπικά έχει επίσης ιστορικό υποτροπιαζόντων κεφαλαλγιών, που συχνά ξεκινούν από την παιδική ηλικία. Η ημικρανία είναι συχνά αιφνίδιας έναρξης, ετερόπλευρη και σφύζουσα. Μπορεί να προηγείται ποικιλία οπτικών διαταραχών (φώτα που τρεμοπαίζουν ή κυματοειδείς οπτικές διαταραχές), που ιατρικά ονομάζονται σκότωμα και μπορεί να συσχετίζονται με ναυτία, έμετο ή ακόμα και παροδικά νευρολογικά ελλείμματα, όπως είναι η αδυναμία στο ένα ημιμόριο του σώματος. Η κεφαλαλγία μπορεί να πυροδοτείται από την κατανάλωση σοκολάτας ή κάποιων τυριών, την κατανάλωση οινοπνεύματος ή τη λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων, όπως είναι τα οιστρογόνα. Αντίθετα, μια κεφαλαλγία που είναι απειλητική για τη ζωή μπορεί να έχει κάποια από τα εξής χαρακτηριστικά:

1. Είναι η πρώτη ή η χειρότερη κεφαλαλγία που έχει πάθει ποτέ ένας ασθενής (πρέπει να υποψιάζεστε π.χ., υπαραχνοειδή αιμορραγία).

2. Εμφανίζεται για πρώτη φορά σε έναν ασθενή με ιστορικό καρκίνου (μεταστατικός όγκος).

3. Συνοδεύεται από πυρετό, αυχενική δυσκαμψία ή φωτοφοβία (μηνιγγίτιδα, ενδοκράνια αιμορραγία).

4. Συσχετίζεται με απώλεια συνείδησης ή σοβαρή διαταραχή του επιπέδου συνείδησης (εγκεφαλική αιμορραγία, εγκεφαλική εμβολή, εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα).

5. Συσχετίζεται με νευρολογικά ελλείμματα που δεν υποχωρούν ταχέως (εγκεφαλική αιμορραγία, εγκεφαλική εμβολή, εγκεφαλικά αποστήματα).

6. Εμφανίζεται σε έναν ασθενή με πρόσφατη κρανιοεγκεφαλική κάκωση (αιμορραγία, διαχωρισμός καρωτίδας) ή ιστορικό πρόσφατου ταξιδιού σε ξένη χώρα (νευροκυστικέρκωση· ελονοσία).

7. Εμφανίζεται σε έναν ασθενή με σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας (κρυπτοκοκκική μηνιγγίτιδα, Toxoplasma gondii, λέμφωμα κεντρικού νευρικού συστήματος).

Εδώ δίνονται λίγα μόνο παραδείγματα. Σχεδόν οποιαδήποτε διαταραχή μιας από τις λειτουργίες του σώματος μπορεί να προκαλέσει κεφαλαλγία, συμπεριλαμβανομένων της ηλίασης, της ναυτίας, της αϋπνίας, της υψοφοβίας, της οσφυονωτιαίας παρακέντησης, της διακοπής του οινοπνεύματος, της εμμηνορρυσίας, των ψυχικών στρεσσογόνων ερεθισμάτων ή των νέων φαρμάκων (π.χ., νιτρώδη).

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ:Η ήπια κεφαλαλγία συχνά ανταποκρίνεται στην ανάπαυση, στις μαλάξεις, στην ακεταμινοφαίνη ή στη χαλαρωτική μουσική. Η μέτρια κεφαλαλγία τυπικά απαιτεί μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Η καφεΐνη βοηθά στη βελτίωση πολλών ήπιων προς μέτριων κεφαλαλγιών. Αντιεμετικά, όπως είναι η προχλωρπεραζίνη ή η μετοκλοπραμίδη βοηθούν στην ανακούφιση των μέτριων προς σοβαρών κεφαλαλγιών, ειδ. εκείνων που συνοδεύονται από ναυτία· οι εργοταμίνες και οι αγωνιστές των υποδοχέων της 5-υδροξυτρυπταμίνης είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των ημικρανιών. Οι αθροιστικές κεφαλαλγίες συχνά υποχωρούν μετά από θεραπεία με κορτικοστεροειδή ή υψηλή ροή οξυγόνου. Η κεφαλαλγία της κροταφικής αρτηρίτιδας επίσης ανταποκρίνεται σε υψηλή δόση στεροειδών, αλλά τα φάρμακα αυτά πρέπει να συνεχίζονται για μήνες ή χρόνια μέχρι το σύνδρομο να υποχωρήσει. Τα ναρκωτικά αναλγητικά ανακουφίζουν το άλγος της κεφαλαλγίας, αλλά η τακτική τους χρήση μπορεί να ελαχιστοποιήσει την αποτελεσματικότητά τους ή να οδηγήσει σε εξάρτηση.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Λαμβάνεται και καταγράφεται μια περιγραφή της κεφαλαλγίας, συμπεριλαμβανομένων του χαρακτήρα, της βαρύτητας, της εντόπισης, της αντανάκλασης, των προδρόμων ή των συσχετιζόμενων συμπτωμάτων, καθώς και οποιωνδήποτε παρηγορητικών μέτρων που προκαλούν ανακούφιση. Επίσης καταγράφονται παράγοντες που σχετίζονται με το χρόνο και οποιαδήποτε άλλη σχέση των υποτροπιαζόντων κεφαλαλγιών με άλλες δραστηριότητες. Εφαρμόζονται μη επεμβατικά μέτρα ανακούφισης, συνταγογραφούνται τα κατάλληλα φάρμακα και ο ασθενής εκπαιδεύεται σε αυτά και εκτιμάται όσον αφορά τις επιθυμητές απαντήσεις και οποιεσδήποτε ανεπιθύμητες ενέργειες.

Συντομογραφία

HA

Συνώνυμο

cephalalgia

Ετυμολογία

[Αγγλ. Σαξ. heafod, κεφαλή, + acan, πονώ]

Υπώνυμος όρος

analgesic-rebound headache
caffeine withdrawal headache
cervicogenic headache
cluster headache
coital headache
exertional headache
histamine headache
hypnic headache
migraine headache
mixed headache
post-dural puncture headache
post-lumbar puncture headache
tension headache
thundering headache
weight-lifters headache