Ένας στους δύο άνδρες και μία στις τρεις γυναίκες στον δυτικό κόσμο θα αντιμετωπίσει κάποια μορφή καρκίνου στη διάρκεια της ζωής του. Μόνο στις ΗΠΑ καταγράφονται περίπου 1,7 εκατομμύριο νέες διαγνώσεις και περισσότεροι από 600.000 θάνατοι κατ΄ έτος. Η δεύτερη αιτία απώλειας ζωής μετά τα καρδιαγγειακά προκαλεί 1 στους 4 θανάτους.

Από αυτούς, ο 1 στους 5 μπορεί να προληφθεί και η διατροφή μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο, όπως επισημαίνει ο αναπληρωτής καθηγητής Ογκολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, διευθυντής της Ογκολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης, Δημήτρης Ματθαίος (φωτογραφία).

Ο ίδιος μιλά στο iatronet.gr για την "αντικαρκινική διατροφή", παραθέτει μύθους και αλήθειες για διάφορες κατηγορίες τροφίμων και υπογραμμίζει τη σημασία του τρόπου ζωής, που συνδυάζει ισορροπημένη διατροφή, διακοπή καπνίσματος και άσκηση, στην πρόληψη του καρκίνου.

Έχουμε κάνει πρόοδο

Οι ασθενείς με καρκίνο που επιβιώνουν 5 χρόνια μετά τη διάγνωση, αν πιαστούν χέρι με χέρι, καλύπτουν 1,5 φορά την περίμετρο της γης. Το συγκεκριμένο στοιχείο, όπως το μετέφερε ο κ. Ματθαίος στη διάρκεια πρόσφατης επιστημονικής εκδήλωσης για την πρόληψη του καρκίνου στην Αλεξανδρούπολη, αντανακλά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια στη θεραπεία και όχι μόνο.

"Το 1991 καταγράφονταν 215 θάνατοι από καρκίνο ανά 100.000 πληθυσμού. Το 2014 μειώθηκαν σε 161 ανά 100.0000, δηλαδή μια μείωση της τάξης του 25%. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες οι θάνατοι είναι κατά 2,1 εκατομμύρια λιγότεροι, κυρίως λόγω ελάττωσης της θνησιμότητας από καρκίνο πνεύμονα, κολορθικού, μαστού και προστάτη", σημείωσε ο αναπληρωτής καθηγητής, προσθέτοντας στους παράγοντες τη μείωση των καπνιστών και τις εξελίξεις στη διάγνωση και αντιμετώπιση.

Ο παράγοντας διατροφή

Στους αιτιολογικούς παράγοντες της πρόκλησης καρκίνου, όπως ανέφερε ο ίδιος, περιλαμβάνονται, ποσοστιαία:

  • Ο καπνός 30%,
  • Οι ορμόνες 30%,
  • Μολυσματικοί παράγοντες 5%,
  • Φυσικοί παράγοντες 5%,
  • Κληρονομικοί παράγοντες 5%,
  • Ρύπανση 5%,
  • Διατροφικοί παράγοντες 20%

Μιλώντας για συνήθεις μύθους και αλήθειες περί της διατροφής, ο κ.Ματθαίος αναλύει τις κυριότερες κατηγορίες τροφίμων ως προς την ασφάλεια κατανάλωσής τους:

Αλιεύματα: Επιβλαβείς χημικές ενώσεις που ανιχνεύονται σε διάφορες περιοχές αλίευσης του πλανήτη δημιουργούν ανησυχία για επιπτώσεις στην υγεία από την κατανάλωση των αλιευμάτων. Ενδεικτικά, αυξημένος υδράργυρος έχει βρεθεί σε ξιφία, μάρλιν, sirki, κόκκινο τόνο, χέλια και μικρά καρχαριοειδή, ενώ σε ανάλυση 700 δειγμάτων σολομού από 40 περιοχές του πλανήτη βρέθηκε εξαιρετικά μολυσμένη σάρκα. "Ναι" σε γαύρο, σαρδέλα και σκουμπρί.

Κρέας: "Όχι" στη δαιμονοποίηση, "ναι", στην κατανάλωσή του στο πλαίσιο της μεσογειακής διατροφής, λέει ο ογκολόγος, εστιάζοντας σε παραμέτρους όπως το ποσοστό λίπους στο κρέας, στην περιοχή προέλευσής του, στον τρόπο μαγειρέματος (όχι στο κάψιμο και στο τηγάνισμα), σε υγιεινά συνοδευτικά, στην αποστράγγιση του αίματος πριν το μαγείρεμα.

Αλλαντικά: πρέπει γενικώς να αποφεύγονται, λόγω των νιτρωδών και νιτρικών αλάτων που χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά.

Λευκά κρέατα, πουλερικά: Γενικώς ασφαλή για κατανάλωση, έμφαση στην επιλογή του παραγωγού.

Γαλακτοκομικά: Υπάρχει ποικιλομορφία στα προϊόντα (φρέσκο, πλήρες, ημιάπαχο, ελαφρύ, παστεριωμένο) και γενετική ποικιλομορφία στον μεταβολισμό, (διάσπαση λακτόζης, μετατροπή σε γαλακτικό οξύ, οξειδωτικό στρες). Έχει βρεθεί αρνητική συσχέτιση με καρκίνο προστάτη, καθώς και πιθανός ευεργετικός ρόλος στην εμφάνιση πολυπόδων στο έντερο. Συνιστάται στρατηγική με βάση φύλο, ηλικία και άλλους παράγοντες.

Προβιοτικά: Συμβάλλουν στη ρύθμιση της μικροβιακής ισορροπίας στο γαστρεντερικό σωλήνα, στην ελάττωση των επιπέδων χοληστερόλης, στην ανακούφιση συμπτωμάτων δυσανεξίας στη λακτόζη, ενώ έχουν αντικαρκινική δράση. Παράλληλα, ενισχύουν τη βιοδιαθεσιμότητα και απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων (π.χ. ασβεστίου), ενώ ενισχύουν το ανοσοποιητικό. Μελέτη στο ΔΠΘ έδειξε καλύτερη ανταπόκριση ασθενών με καρκίνο που έπαιρναν προβιοτικά μαζί με τη θεραπεία, σε σύγκριση με την ομάδα που έπαιρνε placebo.

Φρούτα/λαχανικά: Κορμός της μεσογειακής διατροφής, συνιστάται καθημερινή κατανάλωση. Περιέχουν βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία (αντιοξειδωτικά), έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και προκαλούν αίσθημα κορεσμού. Ενδεικτικά, η κατανάλωση σόγιας έχει συνδεθεί με μείωση κινδύνου για καρκίνο μαστού, στομάχου, προστάτη, καθώς και παχέος εντέρου στην εμμηνόπαυση. Παράλληλα, το ραπανάκι η ραπανίδα και το σικορέ έχει συνδεθεί με μείωση κατά 30% του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου στομάχου.

Στον αντίποδα, τα λαχανικά συμβάλλουν στο 70% της πρόσληψης νιτρικών. Συστήνεται η στροφή σε βιολογικά, το καλό πλύσιμο με μείγμα νερού και σαπουνιού λόγω λιποδιαλυτότητας των παρασιτοκτόνων, ξεφλούδισμα, απόρριψη εξωτερικών φύλλων από λάχανα και μαρούλια.

Στα φρούτα, το ρόδι συνδέεται με αναστολή αυξητικών παραγόντων, IGF-1, ιδιαίτερη δράση στον καρκίνο του μαστού και του προστάτη, αντιοξειδωτική δράση 4 φορές παραπάνω από το κόκκινο κρασί και πράσινο τσάι.

Καφές και τσάι: Ακίνδυνη η κατανάλωσή τους, με το δεύτερο να είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά. Προσοχή στο τσάι Yerba mate

Συμπληρώματα διατροφής: Προτιμούμε ισορροπημένη μεσογειακή διατροφή με λήψη όλων των τροφών. Το συμπλήρωμα δεν θεραπεύει τη νόσο. Κατά τη διάρκεια θεραπειών μπορεί να είναι ευεργετική η λήψη ginseng, βασιλικού πολτού, μαγιάς μπύρας, μάκα σε σκόνη, καμού-καμού, ψευδαργύρου και μαγνησίου, ενώ μετά τη θεραπεία οι βιταμίνες Β1, Β6 και η μαγιά μπύρας.

Το πράσινο τσάι, η καφεϊνη και το φλαμούρι μπορούν να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους, συνιστάται προσοχή στις αλληπεπιδράσεις.

Λέξη κλειδί η ευζωία

Η ποικιλία στη διατροφή, με βάση τη μεσογειακή δίαιτα, η υιοθέτηση διάφορων τεχνικών μαγειρικής και η στροφή σε βιολογικά παραδοσιακά προϊόντα ήπιας καλλιέργειας, συνιστούν κατά τον αναπληρωτή καθηγητή το τρίπτυχο των ορθών διατροφικών συνηθειών. Αν αυτές συνδυαστούν με την αποχή από το κάπνισμα και με ενεργειακό ισοζύγιο, μέσω της ένταξης κάποιας μορφής άσκησης σε τακτική βάση, οδηγούν στην ευζωία και μειώνουν τον κίνδυνο προσβολής από σοβαρές ασθένειες, όπως ο καρκίνος. «Θέλουμε wellness και όχι Fitness. Ο στόχος είναι η ευζωία», καταλήγει ο κ.Ματθαίος.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Κουραμπιέδες, μελομακάρονα και μια αίσθηση ανεκπλήρωτου
Το πρώτο και μοναδικό βιο - ομοειδές φάρμακο για την πολλαπλή σκλήρυνση μπαίνει στις ΗΠΑ
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί